Przytulia Czepna (Galium aparine)
Przytulia wygląd i występowanie:
Na liściach i łodydze przytulii czepnej występują haczykowate włoski czepne, dzięki nim roślina łatwo przylega do odzieży i futer zwierzęcych. Stąd m.in nazwa przytulii czepnej, Te drobne włoski wykazują właściwości klejące ale czepiając się skóry działają drażniąco na osoby o delikatnej i wrażliwej skórze. Rośliny te mogą dorastać do 6 metrów wysokości, ale nie mogą wyrastać na taką wysokość samodzielnie, często wykorzystują inne gatunki roślin do podpierania się. Pozostawione same sobie, przytulie rosną niskie i rozłożyste.
Nasiona przytulii kiełkują wczesną wiosną. Proste liście wyrastają w liczbie od sześciu do ośmiu wzdłuż kwadratowych łodyg wyrastających z niewielu gałęzi. Końcówka każdego liścia ma ostre zakończenie. Kwiaty przytulii czepnej są małe i gwiaździsto rozłożone, w barwie białej do zielonkawej, kwitnąc od wiosny do lata. Pojedyncze rośliny produkują ponad 300 nasion. Nasiona przytulii mają kolor szary do brązowego, a także mają 1-4 mm średnicy.
Roślina ta ma wiele zastosowań, nie tylko w ziołolecznictwie. Młode liście można jeść na surowo lub gotować i dodawać do dań, sałatek, natomiast drobne owoce po wysuszeniu jako substytut kawy.
Właściwości przytulii czepnej:
W tradycji stosowania (także w starożytności) przytulia czepna była stosowana przy różnych chorobach skóry, drobnych ran i oparzeń. Stosowano ją przy problemach z pęcherzem i nerkami. Działa moczopędne. Stosowano ją także przeciwzapalne, dla zwiększenia apetytu, ściągająco na skórę, oczyszczająco, napotne, wykazuje także działanie przeciwgorączkowe oraz tonizujące. Przytulia czepna zawiera olejki eteryczne, (w tym terpeny, ketony, aldehydy) , liczne glikozydy irydoidowe, kwasy fenolowe i flawonoidy.
W starych przekazach zielarskich i starożytnych przytulia była stosowana przy różnych dolegliwościach:
- działa rozkurczowo na mięśnie gładkie przewodu pokarmowego (przy nieżytach żołądka, jelit, niestrawnościach, biegunkach)
- na zmiany skórne, egzemy,łojotoku, nadmiernej potliwości a także na niegojące się rany, oparzenia,
- działa moczopędnie, ułatwiając pozbycie się obrzęków, nadmiaru wody w organizmie, cellulicie,
- głęboko oczyszcza organizm z toksyn,
- reguluje wypróżnianie i przyspiesza przemianę materii,
- działa przeciwzakrzepowo, zmniejszając ryzyko rozwoju miażdżycy, przy pojawiających się żylakach,
- napary z tego zioła są wykorzystywane na struny głosowe i ból gardła, afty w jamie ustnej jako płukanki, jak również łagodzą ból oczu (można stosować w formie kompresu na oczy);